Bez względu na rodzaj prowadzonej działalności każda firma ma konkurentów, których powinna uważnie obserwować, by zwiększyć swoje szanse na sukces. Nawet oferując niszowy produkt lub usługę, należy mieć na uwadze to, że w każdej chwili może pojawić się przedsiębiorstwo, które jeszcze lepiej odpowie na potrzeby klientów i tym samym osiągnie przewagę na rynku. Analiza konkurencji jest więc przydatna w zasadzie na każdym etapie prowadzenia działalności, ale istnieją trzy sytuacje, gdy jej przeprowadzenie ma szczególne znaczenie.

Analizy konkurencji przed rozpoczęciem działalności

Otwarcie biznesu wiąże się zawsze z ryzykiem, dlatego pierwszym i najważniejszym etapem powinno być przygotowanie biznesplanu. Polega on na szczegółowym opisaniu koncepcji działalności, a także na analizie rynku, w której ważnym punktem jest ocena otoczenia konkurencyjnego.

Ocena konkurencji sprowadza się zwykle do rozpoznania najważniejszych konkurentów na rynku (bezpośrednich, substytucyjnych, a także tych potencjalnych) oraz analizie ich oferty pod kątem udziału w rynku, cen, wielkości obrotów, zasięgu działania, działań marketingowych itp. Zyskując taką wiedzę przed rozpoczęciem działalności, można zidentyfikować słabe i mocne strony swojej planowanej oferty i zawczasu wprowadzić do niej niezbędne korekty.

Przed ważną zmianą oferty

Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy firma chce wprowadzić na rynek nowy produkt lub usługę, ponieważ jest to związane z takim samym ryzykiem jak początek działalności. Może bowiem okazać się, że podobne produkty oferują dotąd nierozpoznani konkurenci.

Analizę konkurencji warto przeprowadzić także wtedy, gdy planuje się modyfikację swojej oferty np. poprzez zmianę funkcjonalności produktu, rozszerzenie zakresu świadczonej usługi, zmianę cen, czy działań marketingowych. Badanie konkurentów ma tutaj na celu potwierdzenie, że planowane zmiany zwiększą pozycję firmy na rynku, a nie ją osłabią.

Okresowa i regularna kontrola działań konkurencji

Otoczenie konkurencyjne zmienia się dynamicznie, ponieważ powstają nowe firmy, inne się zamykają, a dotychczasowi gracze podejmują różne kroki, by zdobyć większą liczbę klientów. Przegapienie takiego wydarzenia może być dla firmy opłakane w skutkach, dlatego konkurencję należy obserwować nieustannie, a raz na jakiś czas (np. raz w roku) zlecić profesjonalnej firmie badawczej jej dogłębną analizę.

Okresowa analiza rynku, w tym konkurencji, jest tak samo ważna jak badania marketingowe. Trzymanie ręki na pulsie pozwala szybko reagować na działania konkurencji, a tym samym skutecznie utrzymywać nad nią przewagę.